Jak postępować, by tryskać energią i cieszyć się dobrą kondycją fizyczną? Kluczowe jest prowadzenie zdrowego stylu życia, ale nie okazjonalnie, tylko nieprzerwanie. Należy zadbać o to już od najmłodszych lat, bo wykształcenie u dzieci mądrych nawyków przyniesie korzyści na dalszych etapach egzystencji. Platon podkreślał, że sam człowiek ma wpływ na swoje zdrowie i to on kształtuje swoją zdrowotność. Według WHO zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, kalectwa, ale też stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu. Do jakich aktywności i zachowań należy zachęcać dzieci i nastolatków, by można było powiedzieć, że prowadzi się ich drogą promującą zdrowy styl życia?
Prawidłowe odżywianie się to klucz do sukcesu. Twórcy ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Porcja Pozytywnej Energii” promują wśród dzieci i młodzieży właściwe nawyki żywieniowe. Każdy powinien znaleźć kilkanaście minut na pożywne śniadanie. Pierwszy posiłek dodaje energii na cały dzień i pobudza metabolizm. Rodzice powinni zadbać, by ich dzieci spożywały pięć posiłków dziennie - trzy główne i dwie przekąski. Zbyt długie przerwy w konsumowaniu powodują senność, brak zapału do działania, co nie idzie w parze z dobrymi wynikami w szkole. Warto czytać etykiety ze składami produktów i wybierać najbardziej wartościowe. Mózg młodych osób potrzebuje różnorodnych składników odżywczych, a co najważniejsze białek roślinnych i zwierzęcych, kasz, ryb, warzyw i owoców. Jedzenie hamburgerów, kebabów nie tylko nie zaspokoi na długo głodu, ale i nie dostarczy organizmowi żadnych cennych minerałów Zamiast nich można przygotować warzywne zapiekanki, kolorowe sałatki z chudymi mięsami. A jakie naturalne przekąski można zaserwować dziecku? Domowe ciasteczka z płatków owsianych, zbożowe batony z suszonymi owocami, naturalne chipsy warzywne itd. Dietetycy i lekarze apelują, by szukać alternatyw dla soli i cukru, np. świeżych przypraw - tymianku, bazylii. Cukier krzepi, ale jego nadmiar przyczynia się do osłabienia wzroku, owrzodzenia jelit, otyłości itp.
Zdrowy styl życia to zadbanie o odpowiedni rytm dnia i nocy. Istotny jest czas na pracę i naukę, ale niezbędny jest odpoczynek, by nabrać sił i ukoić nerwy. Dzieci krążą między placówkami i uczestniczą w różnorodnych zajęciach, np. kurs tańca, nauka śpiewu. W całym tym natłoku atrakcji powinien się znaleźć moment, przynajmniej godzinny na relaks psychiczny i fizyczny, a przede wszystkim na integrację rodzinną. Nie można zapomnieć o zapadaniu w bezruch i zniesieniu świadomości, czyli zdrowym, minimum 8-godzinnym śnie w nocy. Drzemka jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów psychicznych i fizycznych. Jej brak przez dłuższy czas może np. utrudnić skupienie uwagi na lekcjach, podwyższać skłonność do podejmowania ryzyka.
Odpowiednia dieta i wypoczynek idą w parze z aktywnością ruchową. Ciało ludzkie jest doskonale przygotowane do gimnastykowania się. Potrzeba ruchu u dziecka jest instynktowna i spontaniczna. U młodzieży związana jest z chęcią uzyskania maksymalnej sprawności fizycznej i potrzeby triumfowania podczas współzawodniczenia w różnych aktywnościach. Według WHO niezbędna, minimalna dawka ruchu dla dzieci i młodzieży szkolnej, by rozwinąć zdolności motoryczne to 60 minut bądź dłużej, umiarkowanej albo intensywnej aktywności fizycznej codziennie z uwzględnieniem atrakcyjnych jej form, dostosowanych do wieku. Zasób możliwości w tej kwestii jest bardzo szeroki - gra w piłkę nożną, pływanie, bieganie, tańczenie... To doskonała okazja, by zaangażować całą rodzinę we wspólną zabawę. Co daje wysiłek fizyczny?
Juliusz Barylski, korepetytor tenisa z naszego serwisu akcentuje, że sport może stanowić doskonałą odskocznię od stresujących sytuacji codziennych, np. od szkoły, przygotowań do matury. Aktywność fizyczna powoduje, że umysł zaczyna pracować w inny sposób, wydzielają się endorfiny, ludzie są bardziej zadowoleni. Dla zachowania dobrej kondycji czy też nabycia solidnych umiejętności w jakiejś dyscyplinie zawsze potrzebny jest czas i cierpliwość.
Niezbędne jest zadbanie o higienę życia codziennego. Każdy człowiek powinien mieć nawyk wykonywania codziennych czynności higienicznych, co pomoże wyeliminować zapadanie na niektóre schorzenia, np. choroby brudnych rąk. Dziecko powinno zapoznać się z takimi zagadnieniami, jak higiena ciała, ubioru, otoczenia, ale też z doborem odpowiednich zabaw i zainteresowań. Rozwój techniki nieco podwyższył rodzicom i nauczycielom poprzeczkę. Jak zachęcić młodego człowieka do gier i zabaw rekreacyjnych, edukacyjnych, artystycznych, które stymulują rozwój, ale bez wykorzystania laptopów, telewizji i innych najnowocześniejszych wynalazków?
Ada Agnieszka Pałka, korepetytorka fitness z e-korepetycje.net podkreśla, że jest to możliwie, ale potrzebne jest duże zaangażowanie dorosłych i dawanie dobrego przykładu. Dorośli mają duże oczekiwania w stosunku do swoich dzieci, ale zmiany powinni zacząć od siebie. Gdy pociechy zauważą, że dzięki ćwiczeniom ich rodzice dodają sobie energii, chudną, rzeźbią swoją sylwetkę, to same zaczną się interesować aktywnością ruchową.
Wobec faktu drastycznego obniżenia się wieku inicjacji alkoholowej czy nikotynowej niezbędne jest przestrzeganie przed zgubnym efektem nałogów już od najmłodszych lat. Ten temat wkroczył już do przedszkoli i jest traktowany jako działania zapobiegawcze i prewencyjne. Rodzice powinni informować dzieci nie tylko o tym, że picie alkoholu czy palenie papierosów powoduje spustoszenie w organizmie, ale mogą zaakcentować, że tego typu aktywności nie są ani ciekawe, ani nie przynoszą uznania i akceptacji wśród innych. Sami dorośli powinni dawać wzór do naśladowania i zerwać ze swoimi słabościami. Dziecko nie posłucha rodzica, ale pójdzie za jego przykładem.
Prowadzenie zdrowego stylu życia zapewni jednostce dobre samopoczucie, wysoką odporność na choroby i ogólny dobrostan psychiczny oraz fizyczny. Rzutuje to na osiągnięcia w szkole, a potem w życiu zawodowym. A co Waszym zdaniem jest jeszcze niezbędne do utrzymania zdrowego stylu życia dziecka i nastolatka?
