Jesteś już korepetytorem? A może dopiero myślisz o rozpoczęciu takiej działalności?
Niezależnie od etapu, na którym już jesteś, warto cofnąć się o krok i pomyśleć nad biznesplanem. Przygotowanie tego dokumentu, niezależnie od tego co potem będziesz chciał z nim zrobić, to nie tylko dobry sposób na przygotowanie się do rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej. Dzięki uporządkowaniu wszystkich składowych, analizie poszczególnych czynników, które wpływają na Twój biznes, będziesz mógł określić, na jakim etapie rozwoju już jesteś, co możesz poprawić, co jeszcze zostało do zrobienia, a przede wszystkim oszacować, czy tak naprawdę Twój biznes przynosi zyski. Ale od początku…
Czym jest biznesplan?
To nic innego jak dokument określający Twój plan (pomysł) na biznes. Oczywiście należałoby go przygotować zanim podejmiesz pierwsze kroki o założeniu działalności. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, jeżeli już działasz jako korepetytor, abyś usiadł i przygotował swój własny plan. Może się bowiem okazać, że w wyniku jego analizy dowiesz się, czy Twój biznes jest opłacalny. Rozpisanie wszystkich elementów pomoże także dostrzec te obszary, nad którymi musisz popracować, rozwinąć je. A może najzwyczajniej w świecie idzie Ci tak dobrze, że chcesz się rozwijać i poszerzyć zakres oferowanych usług, zacząć zatrudniać pracowników. Jednym słowem, biznesplan to lista Twoich krótko i długoterminowych celów, które chcesz zrealizować.
Dobry biznesplan na początku powinien zawierać odpowiedzi na 4 kluczowe pytania:
- Kto?
- Co?
- Jak?
- Za ile?
Kto – czyli kim jesteś, kto zamierza otworzyć działalność i prowadzić dany biznes.
Co – czyli czym się będziesz zajmował. Tutaj określasz profil swojej działalności, a więc edukacja, a precyzyjniej, udzielanie korepetycji, prowadzenie zajęć, kursów, szkoleń.
Jak - określenie ścieżki, którą będziesz podążał podczas realizacji swojego celu. To nic innego, jak rozpisanie, kto będzie Twoim klientem, jak do niego dotrzesz, gdzie go znajdziesz. W tym miejscu należy również zwrócić uwagę, jak będzie przebiegała sama realizacja zajęć, czyli w jakim miejscu będziesz uczył, czy potrzebny jest lokal, środek transportu.
Za ile – kwestia finansowa, której określenie może być kluczowe do podjęcia lub odrzucenia decyzji o rozpoczęciu działalności związanej z korepetycjami. Odpowiedz sobie tu na pytanie, ile musisz zainwestować na starcie, aby rozpocząć działalność, ile będzie kosztowało Cię dalsze prowadzenie lekcji.
Po co mi biznesplan?
Niezależnie od tego, czy już działasz na rynku korepetycji, czy dopiero masz zamiar na niego wejść, biznesplan Ci się przyda. Dlaczego?
Określa cele – w biznesplanie musisz jasno określić swoje cele długo i krótkoterminowe. Jeżeli już prowadzisz firmę, wcale nie oznacza to, że realizujesz swoje cele w sposób właściwy, wydajny i skuteczny. Spisanie punkt po punkcie, do czego dążysz, zarówno tu i teraz, jak i gdzie chcesz być w przyszłości, pomoże Ci na dostosowanie pewnych działań, aby te zamierzenia osiągnąć.
Zawiera ważne informacje finansowe – tworząc biznesplan będziesz musiał przeprowadzić mniej lub bardziej skomplikowaną analizę finansową swojego przedsięwzięcia. Jeżeli zaczynasz, musisz zestawić wszystkie koszty, które czekają Cię na starcie, z kapitałem początkowym, którym dysponujesz oraz oczekiwanymi zyskami. Rzecz jasna wszystko powinno być podparte odpowiednią analizą rynku, otoczenia, czyli Twojej konkurencji, zbadaniem popytu na Twoje usługi. Jeżeli już jesteś czynnym korepetytorem świadczącym usługi, ten punkt też powinien Cię zainteresować. Może się bowiem okazać, że Twój biznes, po analizie dochodów i kosztów, jest mało lub nieopłacalny. Zestawienie poszczególnych wydatków wskaże również, które obszary (sektory) prowadzonej przez Ciebie działalności, są najbardziej kosztowne, a co generuje największy zysk. Na dalszym etapie biznesplan pomoże Ci w dokonaniu lepszej optymalizacji swoich działań.
Pomaga zarządzać – i nie chodzi tylko o zarządzanie swoimi pracownikami. Jeżeli masz zamiar prowadzić jednoosobową działalność, biznesplan pomoże zarządzać Ci czasem, zasobami i klientami. Dzięki jasno opisanym celom będziesz wiedział dokąd zmierzasz. Cele krótkoterminowe wyznaczą Ci kierunki działania na najbliższy czas. Zbiór ich natomiast powinien zapewnić Ci możliwość zrealizowania celów długoterminowych.
Ważna informacja dla Ciebie – fizyczne spisanie na kartce pomysłów pozwala na ich uporządkowanie, ale również umożliwi Ci spojrzenie na Twój pomysł z szerszej perspektywy i nieco „z boku”. Zdarza się bowiem, że genialny pomysł na biznes, który wydaje się w 100% do zrealizowania, po głębszym przeanalizowaniu punkt po punkcie, nie jest już taki świetny. Zebranie wszystkich informacji w jednym miejscu, o kosztach, działaniach, które musisz wykonać, prognozowanych zyskach, ewentualnych trudnościach, które będziesz musiał pokonać, pozwoli na spojrzenie na Twój pomysł na biznes z nieco innej perspektywy. Rozpisane czarno na białym suche informacje umożliwiają bardziej obiektywne podejście do tematu i ocenę faktycznego ryzyka czy opłacalności planowanego biznesu.
Do czego przyda się biznesplan?
Po pierwsze biznesplan dostarczy informacji Tobie o tym, czy planowane przez Ciebie przedsięwzięcie jest możliwe do realizacji, opłacalne i jakich nakładów finansowych i pracy będzie wymagało. Należy jednak pamiętać, że przy rozpoczynaniu działalności można starać się o kredyt z banku, dotację unijną czy dotację z Urzędu Pracy. W każdym z tych przypadków koniecznym będzie przedstawienie solidnego biznesplanu, który przekona urzędnika, że wiesz co robisz i wiesz jak to zrobić. Z reguły urzędnicy nie są biegli w schematach prowadzenia różnego rodzaju firm o zróżnicowanych profilach. Dlatego im lepszy biznesplan, im prostsze i dokładniejsze wyjaśnienia i zestawienia tego, co zamierzasz robić, jakimi środkami i co chcesz osiągnąć, tym większe prawdopodobieństwo, że otrzymasz wsparcie finansowe na start.
Niestety nie ma jednego schematu pisania biznesplanu. Każda z instytucji ma swoje indywidualne wymagania, druki, formularze. Możemy jedynie podpowiedzieć krótko, w punktach, co Twój biznesplan musi zawierać.
Co powinien zawierać dobry biznesplan?
Podstawowym założeniem jest, że musi być przejrzysty, logicznie ułożony, zawierać konkretne i istotne informacje. Nie potrzeba żadnych upiększeń, zapewnień „dołożę wszelkich starań, będę silny, dam radę”. Im więcej suchych informacji, danych, analiz, tym lepiej. To pokaże, że wiesz co robisz, rozeznałeś się w rynku, wiesz skąd startujesz i dokąd zmierzasz.
W biznesplanie powinno znaleźć się:
- Streszczenie
Wbrew pozorom najlepiej napisać je na końcu. To podsumowanie wszystkich pozostałych działów biznesplanu, w objętości raczej nie większej niż 3 strony. Streszczenie powinno być zwięzłe, jasne, aby czytelnik, które nie ma żadnego pojęcia o Twoim pomyśle na biznes i nie wie nic o Twojej branży, zrozumiał czego chcesz, jakimi środkami to osiągniesz, jakie cele będziesz realizować po drodze i dokąd zmierzasz w długiej perspektywie czasu. Tu powinny pojawić się także takie informacje jak:
- Dane właściciela/właścicieli firmy.
- Nazwa firmy.
- Cel założenia firmy.
- Krótka informacja na temat oferowanych usług, wraz z opisem segmentu rynku, na którym chcesz działać.
- Strategia rozwoju działalności.
- Przewidywane zyski oraz koszty.
Dodatkowo można krótko wspomnieć o:
- celach, jakie chcesz osiągać w krótkim i długim czasie,
- analizie rynku, w tym konkurencji,
- jak zamierzasz sprzedawać swoje usługi, jakimi kanałami,
- jak chcesz się promować,
- co wyróżnia Cię spośród innych na rynku,
- czy masz kapitał własny lub inne dodatkowe źródła finansowania swojej działalności
- Charakterystyka Twojej firmy.
Tutaj powinny znaleźć się suche informacje dotyczące Twojej firmy. W zależności od tego, czy już prowadzisz działalność, czy dopiero zamierzasz ją założyć, będą się one nieco od siebie różniły. Jednak nie może zabraknąć tu informacji na temat:
- Pełnych danych rejestracyjnych (jeżeli już masz działalność gospodarczą), w tym: nazwa firmy, adres działalności, adres korespondencyjny, numer telefonu,
- zakres prowadzonej działalności (usługi, handel, produkcja),
- status organizacyjno-prawny,
- misja, cel i wizja prowadzonej działalności.
- Opis zakresu usług
W tym miejscu należy przedstawić, czym się będziesz zajmował, do jakiego grona klientów chcesz trafić ze swoją usługą. To, w jaki sposób przedstawisz swoje usługi, ich unikalność, użyteczność, będzie decydowało o tym, czy dany urząd zechce przyznać Ci pomoc finansową czy też nie. Dlatego tak ważne jest, abyś zamieścił tu informacje na temat:
- swoich konkurentów, jak jest ich dużo, jak chcesz się wybić spomiędzy nich.
- Kim jest Twój przyszły klient i jak chcesz do niego docierać?
- Czym wyróżniać się będzie Twoja usługa?
- Jaki będzie koszt prowadzonych zajęć?
- Jaki chcesz osiągnąć zysk z oferowanych usług?
- Czy taka usługa istnieje już na rynku, czy będzie to innowacja?
Pamiętaj tylko, aby nie dać ponieść się wyobraźni. Wszystkie informacje muszą być poparte twardymi danymi, na przykład z GUS czy innymi publikacjami naukowymi, informacjami, dotyczącymi trendu w danym sektorze, czy rynek rośnie, maleje, jak zachowuje się na rynku usług Twój statystyczny klient.
- Marketing
W tym rozdziale muszą znaleźć się wszelkie informacje o tym, w jaki sposób będziesz poszukiwał i pozyskiwał swoich klientów. Ważne jest, aby wskazać tu zarówno poszczególne kanały promocyjne i sposoby na dotarcie do konsumenta, jak również zarysować jaki będzie koszt ich pozyskania. Pod uwagę musisz brać zarówno nasycenie rynku podobnymi do Twoich usługami, zapotrzebowanie klienta na usługę, cenę po jakiej będziesz ją oferował oraz wyróżniki, które będą sprawiały, że Twoja usługa będzie inna, unikalna.
- Plan finansowy
Chyba najtrudniejsza i najbardziej żmudna część biznesplanu. To tutaj musisz zebrać wszystkie informacje z powyższy działów i zapisać je w postaci liczbowej. To także najważniejsza część Twojego planu. Wszak każdego inwestora, w tym również urzędy, które mogą wspomóc Cię dotacją, interesuje to, czy dany pomysł na biznes będzie przynosił zyski i utrzyma się na rynku. Zestawienie planowanych przychodów z kosztami da również Tobie informację, czy pomysł na biznes ma rację bytu i warto się za niego zabierać. W analizie finansowej musisz wskazać, jakie będą Twoje źródła finansowania, jaki masz ewentualnie kapitał początkowy, jak będą kształtowały się planowo wydatki i przychody z prowadzonej działalności, a także jakie w długiej perspektywie czasu chciałbyś osiągnąć zyski.
Mamy nadzieję, że te kilka informacji na temat biznesplanu przekonało Cię, że niezależnie od tego, czy już prowadzisz biznes, czy dopiero przymierzasz się do jego założenia, przygotowanie go pozwoli Ci na lepsze zarządzanie firmą oraz sprawdzenia, czy zmierza ona w dobrym kierunku.
