Kiedy nauka przynosi najlepsze efekty? Wówczas, gdy podchodzi się do niej z zapałem i motywacją. To one budują zaangażowanie i sprawiają, że można „pokonywać góry”. Warto jednak pamiętać, że motywacja nie bierze się znikąd. „Powalczyć” o nią musi nie tylko sam uczeń, ale również Ty – jako jego korepetytor. Zobacz, co możesz zrobić, by ją pobudzić.
Na początek najważniejsze: jakie są źródła motywacji? Może być ich wiele.
Często mają one charakter zewnętrzny. To sytuacje, w których uczeń rozpoczyna lekcje z korepetytorem, bo „musi” – np. wówczas, gdy przygotowuje się do zdania jakiegoś egzaminu, ma problemy w szkole i zależy mu na podciągnięciu ocen, czy też gdy zdobycie nowej umiejętności jest mu potrzebne ze względu na rozwój kariery zawodowej.
Czasem motywacja jest wewnętrzna – a więc wynikający bardziej z tego, że uczeń „chce” zgłębić wiedzę w danym temacie. Tak dzieje się, gdy np. uczeń lubi dany język i chce go lepiej poznać lub wówczas, gdy konkretna wiedza jest mu potrzebna w życiu prywatnym.
Które źródło motywacji jest lepsze? Oczywiście to wewnętrzne – „chcę” jest zawsze lepsze niż „muszę”. Ale uwaga! Nawet jeśli Twój uczeń jest zafascynowany tematyką, którą wspólnie odkrywacie, jego zaangażowanie w lekcje może z czasem osłabnąć. I tu dochodzimy do meritum: motywacja nie utrzymuje się na tym samym poziomie. Twoją rolą, jako korepetytora, jest pobudzanie i podtrzymywanie zainteresowania lekcjami. To jeden z kluczowych czynników, który wpłynie na skuteczność lekcji, a w efekcie na to, czy uczeń będzie chciał z Tobą nadal współpracować. Jak zatem o nią zadbać? Oto kilka kwestii, o których musisz pamiętać.
Monotonia jest wrogiem motywacji
Lubisz, gdy każdy Twój dzień wygląda tak samo? Z jednej strony, gdy tak się dzieje, jesteś zawsze przygotowany i nic Cię nie zaskakuje. Jednak powtarzalność i rutyna zabijają kreatywność i nie wywołuje żadnych emocji. Staje się nudna. Tak też jest z lekcjami, które zawsze wyglądają tak samo. Zadbaj więc o zróżnicowanie zajęć. Jak?
- Sięgaj po różne metody i techniki dydaktyczne – przeplataj ze sobą ćwiczenia ustne i pisemne.
- Korzystaj z kreatywnych form uczenia – np. z gier czy z pomocy multimedialnych (może dobrym pomysłem będzie obejrzenie z uczniem krótkiego filmu na temat lekcji na YouTube albo wykorzystanie fragmentu filmu / piosenki?).
- Różnicuj charakter lekcji – w miarę możliwości, jakie stwarza Twój przedmiot i przeplataj ze sobą różne (ale powiązane ze sobą) zagadnienia.
Określ jasne cele
Na początku współpracy z uczniem postaraj się zdefiniować cel, do jakiego wspólnie będziecie zmierzać. Czy jest to poprawa oceny z danego przedmiotu na koniec roku? A może coś bardziej praktycznego – np. nauczenie się podstaw komunikacji w danym języku, tak aby móc się nim posłużyć podczas wyjazdu za granicę? Porozmawiajcie o tym celu i postarajcie się go zwizualizować (a więc jak najbardziej doprecyzować). Przypominaj uczniowi o tym celu od czasu do czasu, abyście nie stracili go z oczu. Dobrym pomysłem będzie też wyznaczenie celów pośrednich i spisanie ich, a potem odhaczanie kolejnych zrealizowanych zadań. Precyzyjnie nakreślony plan porządkuje sposób myślenia i ukierunkowuje działania – zarówno Twoje jako korepetytora, jak i Twojego ucznia.
Feedback ma znaczenie
Twój uczeń powinien otrzymywać od Ciebie przejrzystą informację o jego postępach. Jak jednak to robić, aby zmotywować, a nie odstraszyć krytyką?
- Chwal za postępy i buduj pozytywną komunikację – doceniaj nawet najmniejsze postępy, aby wzmocnić pewność siebie ucznia. Ale uwaga! Nie oznacza to wcale, że masz podchodzić do niego bezkrytycznie.
- Informuj go o błędach, ale nie w „krytykancki” sposób – nie dowcipkuj, nie ośmieszaj i nie wyolbrzymiaj popełnionych pomyłek. W zamian wyjaśnij na spokojnie, na czym one polegają i popraw je wspólnie z uczniem.
- Naprowadzaj, podpowiadaj i sugeruj, ale nie nakazuj i nie gróź. Np. zamiast mówić: „jeśli dalej nie będziesz się uczyć, nie zdasz do następnej klasy”, powiesz „jeżeli będziesz pracował regularnie, zobaczysz, jak łatwo będzie Ci otrzymać dobrą ocenę na koniec roku.”
I najważniejsze: buduj przyjazną, radosną atmosferę. Korepetycje powinny się kojarzyć z ciekawie i przyjemnie spędzonym czasem, a nie z kolejną „nudną” lekcją w szkole.
Bądź konsekwentny
Zadajesz uczniowi pracę domową, ale zapominasz o tym? Nie sprawdzasz jej? Nie weryfikujesz, czy wiedza z poprzedniej lekcji utrwaliła się w jego głowie? Jaką więc motywację ma mieć uczeń, aby poświęcić kilka chwil i przygotować się na zajęcia z Tobą? Brak konsekwencji w działaniu to dla ucznia podprogowy komunikat, że nie bardzo obchodzą Cię jego postępy. A skoro tak i on wcale nie musi się starać.
Inspiruj swoją pasją
Jeśli uczysz jakiegoś zagadnienia, z pewnością dobrze je znasz i pasjonujesz się nim. A skoro tak – zarażaj pasją swoich uczniów. Jak?
- Zasyp ich ciekawostkami związanymi z tematyką zajęć. Przedstaw im fakty, których na próżno szukać w książce.
- Poszukaj zabawnych anegdot i spróbuj wykorzystać jak najwięcej humoru na lekcji.
- Wizualizuj – jeśli np. opowiadasz o jakimś zjawisku fizycznym czy biologicznym – poszukaj materiału w Sieci, który je zilustruje. Jeśli uczysz języka – może uda Ci się zaprezentować uczniowi „żywe” przykład użycia danych wyrażeń, choćby z popularnych piosenek czy seriali?
Uwzględniaj indywidualne potrzeby uczniów
Korepetycje mają tę przewagę nad lekcjami w szkole, że w ich trakcie możesz się skupić na jednym uczniu. Możesz zatem dopasować poziom lekcji i jej charakter do jego indywidualnych predyspozycji oraz upodobań. Jak to wykorzystać?
- Zaobserwuj, jakie metody dydaktyczne najlepiej działają na Twojego ucznia. Czy jest wzrokowcem, słuchowcem, a może najlepiej uczy się „w ruchu”? Czy jest osobą analityczną, czy raczej emocjonalną? To wszystko przekłada się na styl pracy. Im precyzyjniej dopasujesz go do swojego ucznia, tym większe zaangażowanie wywołasz.
- Dopasuj tematykę zajęć / stosowane przykłady wyjaśniające dane zagadnienie do zainteresowań Twojego ucznia (na tyle, na ile to możliwe).
I na koniec najważniejsze: aby uczeń był odpowiednio zmotywowany do działania, motywację musisz mieć również i Ty. Zadbaj więc o właściwą organizację swojej pracy i przystępuj do lekcji z pozytywnym nastawieniem. Szybko udzieli się ono również Twoim uczniom!
