Miej serce i patrzaj w serce – tak brzmią słowa kończące balladę „Romantyczność” autorstwa Adama Mickiewicza. Cytat ten do dziś jest wielokrotnie powtarzany przy wielu okazjach. Czy słowo „patrzaj” jest tutaj poprawną formą? Brzmi nieco archaicznie, ale…
Spójrzmy w pierwszej kolejności na odmianę obu tych wyrazów przez osoby w czasie przeszłym.
W odniesieniu do przeszłości bardziej preferujemy warianty odmiany "patrzyć". Brzmią one dla naturalniej. To samo dotyczy czasu przyszłego, zbudowanego z czasownika "być" i formy osobowej czasownika "patrzeć/patrzyć", np. "będę patrzała/będę patrzyła" – gdzie druga opcja cieszy się zdecydowanie większą popularnością. Formy "popatrzał" i "popatrzeli", chociaż poprawne, brzmią już nieco „dziwnie”. Zauważcie natomiast, że w przypadku korzystania z bezokolicznika częściej sięgamy po formę "patrzeć".
To patrzeć czy patrzyć?
Obie formy – patrzyć i patrzeć są poprawne językowo i można je stosować. Językoznawcy zalecają jednak, aby w jednym tekście nie mieszać obu tych form, a trzymać się konsekwentnie wybranej opcji.
Żeby łatwiej było Ci zapamiętać, przygotowaliśmy fiszkę, którą możesz wydrukować i powiesić w dowolnym miejscu.