Z uwagi na zbliżający się termin składania rocznej deklaracji podatkowej warto zastanowić się nad sposobem rozliczenia dochodów osób fizycznych udzielających korepetycji. Dzisiaj przeanalizujemy przypadek nauczyciela pracującego w oparciu o umowę o pracę, który dodatkowo udziela korepetycji.
Rożne źródła przychodów
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy PIT dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
W oparciu o powyższe warto podkreślić, że podatnik może osiągać przychody z różnych źródeł. To powoduje, że również koszty mogą być uwzględnianie tylko w ramach danego źródła przychodów. Natomiast w kontekście naszych rozważań warto zaznaczyć, że źródłem przychodów dla podatnika mogą być:
- przychody ze stosunku pracy (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT)
- przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy PIT)
- przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT)
Ustawa podatkowa przewiduje odrębne zasady ustalania kosztów dla poszczególnych przychodów. Inaczej zatem będą określane koszty w przypadku stosunku pracy, a inaczej w przypadku działalności wykonywanej osobiście, czy pozarolniczej działalności gospodarczej.
WAŻNE
Podatnik może osiągać przychody z różnych źródeł. W ramach każdego źródła podatnik ustala odrębne koszty.
Zasady obliczania podatku rocznego
Przedstawione reguły mają kluczowe znaczenie jeżeli chodzi o roczne rozliczenie podatku. Jeżeli bowiem mówimy o dochodach opodatkowanych na zasadach ogólnych, zgodnie ze skalą podatkową określoną w art. 27 ust. 1 ustawy PIT, to opodatkowaniu podlega suma uzyskanych przez podatnika dochodów.
Powyższe nie oznacza jednak, że sumowanie przychodów i kosztów może odbywać się w sposób dowolny. Trzeba pamiętać, że łączeniu podlegają już ustalone dochody z konkretnego źródła, a więc model obliczenia wygląda następująco: najpierw w ramach danego źródła ustalamy przychody oraz koszty i na tej podstawie obliczamy dochód, następnie sumujemy wszelkie dochody podatnika osiągnięte w roku podatkowym. Do ustalonej sumy stosujemy właściwą stawkę podatkową.
Jak podaje art. 45 ust. 1 ustawy PIT podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.
Jeżeli zatem mówimy o nauczycielu, który pracuje na umowę o pracę i dodatkowo udziela korepetycji, które stanowią dla niego przychód z działalności wykonywanej osobiście, to w rocznym zeznaniu podatkowym podatnik wykaże sumę dochodów z obu tych źródeł.
WAŻNE
W przypadku osiągania dochodów z różnych źródeł, do których jednak zastosowanie znajduje skala podatkowa (17% lub 32%), opodatkowaniu podlega suma dochodów osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym.
Często wśród podatników pojawia się wątpliwość który formularz podatkowy należy złożyć. Czy nauczyciel udzielający korepetycji powinien sumę dochodów wykazać na formularzu PIT-37 czy też PIT-36? Obie formy zeznań podatkowych zawierają bowiem pozycje pozwalające na wpisanie dochodów zarówno ze stosunku pracy, jak i dochodów z działalności wykonywanej osobiście.
W celu wyjaśnienia tej wątpliwości musimy sięgnąć do wyjaśnień znajdujących się w treści poszczególnych formularzy. Na formularzu PIT-37 możemy przeczytać, że składają go podatnicy, którzy uzyskali przychody ze źródeł położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (podlegające opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej) wyłącznie za pośrednictwem płatników lub innych podmiotów obowiązanych do sporządzenia imiennej informacji o wysokości tych dochodów (przychodów).
W rezultacie PIT-37 składają wyłącznie Ci podatnicy, którzy uzyskują dochody za pośrednictwem płatników. Tak będzie w przypadku dochodów ze stosunku pracy, gdzie płatnikiem podatku jest pracodawca.
Gdy natomiast podatnik osiąga dochody z działalności wykonywanej osobiście (takiej jak działalność edukacyjna) to nie występuje tutaj płatnik, ponieważ korepetytor samodzielnie rozlicza podatek (art. 44 ust. 1a pkt 3 ustawy PIT). W tym zakresie nie jest zatem możliwe wykazanie tych dochodów w zeznaniu PIT-37.
Dodatkowo wskażmy, że nieprawidłowym działaniem będzie wykazywanie dochodów ze stosunku pracy na formularzu PIT-37, natomiast dochodów z działalności wykonywanej osobiście na formularzu PIT-36. W opisanym przez nas przypadku nauczyciel zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, udzielający dodatkowo korepetycji stanowiących działalność wykonywaną osobiście powinien zatem złożyć zeznanie PIT-36.
WAŻNE
Zeznanie PIT-37 składają wyłącznie podatnicy, którzy wszystkie dochody osiągają za pośrednictwem płatników. W innym przypadku podatnik zobowiązany jest złożyć zeznanie PIT-36. Warto podkreślić, że formularz PIT-36 nie jest przewidziany wyłącznie dla osób prowadzących działalność gospodarczą.
Dochody opodatkowane na innych zasadach
Trzeba jednak podkreślić, że prawo podatkowe przewiduje również inne formy opodatkowania niż tylko zasady ogólne.
Przykładowo jeżeli udzielane przez nauczyciela korepetycje spełniają przesłanki działalności gospodarczej to do opodatkowania tego przychodu podatnik może wybrać inne formy. W tym zakresie oprócz zasad ogólnych dostępne są również: podatek liniowy 19%, ryczałt ewidencjonowany lub karta podatkowa.
Wybór jakiejkolwiek formy wskazanej powyżej stanowi wyłom od zasady opodatkowania sumy dochodów. Każda z tych form jest bowiem opodatkowana na szczególnych zasadach w związku z czym nie można tak uzyskanego dochodu łączyć z dochodami z umowy o pracę.
W przypadku gdy korepetycje, będące działalnością gospodarczą, są opodatkowane podatkiem liniowych to uzyskany z tego tytułu dochód jest wykazywany w zeznaniu PIT-36L. Analogicznie termin złożenia tego zeznania do okres od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
Jeżeli podatnik zdecydował się na wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych to jest zobowiązany do złożenia zeznania PIT-28. Tutaj obowiązuje inna data złożenia deklaracji, ponieważ przepis wskazuje, że powinno to nastąpić do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Z nieco inną sytuacją mamy natomiast do czynienia w przypadku gdy korepetycje są opodatkowane kartą podatkową. W tym bowiem przypadku podatnik jest zwolniony z obowiązku składania zeznań podatkowych. Korepetytor opłaca miesięczny podatek wynikający z decyzji podatkowej bez konieczności późniejszego wykazywania dochodów z karty w deklaracjach rocznych.
Naturalnie oprócz wskazanych deklaracji nauczyciel, otrzymujący dochody ze stosunku pracy, ma również obowiązek złożenia deklaracji w zakresie tychże dochodów. W tym jednak przypadku właściwym formularzem będzie PIT-37 ponieważ jest to jedyny dochód opodatkowany na zasadach ogólnych, który uzyskiwany jest za pośrednictwem płatnika.
WAŻNE
Jeżeli nauczyciel uzyskuje dochody z korepetycji stanowiących działalność gospodarczą to ma możliwość wyboru innej formy opodatkowania. W tym zakresie podatnik będzie składał odrębne roczne zeznania podatkowe.
Podsumowując powyższe możemy zatem wskazać, że rozliczenie podatkowego nauczyciela, który dodatkowo udziela korepetycji może przybrać różne scenariusze. Wiele zależy od sposobu kwalifikacji przychodów uzyskiwanych z korepetycji. Ponadto jeżeli w tym zakresie mówimy o przychodach z działalności gospodarczej możliwe są kolejne formy opodatkowania, które wpływają na sposób rocznego rozliczenia podatku.
