Słowo reportaż pochodzi z łaciny (łac. reportare) i oznacza donosić, raportować. To forma wypowiedzi sprawozdawczej, utrwalonej przez autora w sposób obiektywny. Przedstawia nam fakty dotyczące okoliczności, których był naocznym świadkiem bądź uczestnikiem. Reportaż jest jednocześnie gatunkiem literackim i dziennikarskim ze względu na swój sprawozdawczy charakter. Autor nie powinien zamieszczać w nim własnych komentarzy. Poprawnie napisany reportaż powinien być utworem obrazującym pewne zdarzenia. Im więcej szczegółów związanych z chronologią czy faktami, takimi jak czas i miejsce, świadkowie etc., tym tekst staje się bardziej wiarygodny.
REPORTAŻ W 5 KROKACH
1.WYBÓR WYDARZENIA
Dokonując wyboru wydarzenia do reportażu, powinieneś kierować się ilością informacji na jego temat oraz dostępnymi źródłami, dokumentami, ilością świadków, którzy mogliby podzielić się z tobą ich własną relacją zdarzeń. To bardzo cenne, gdyż takie relacje uczestników budują wiarygodność reportażu. Ważne, aby opisywane przez ciebie wydarzenie było warte uwagi i ciekawe. Jeśli możesz, połącz przyjemne z pożytecznym, weź udział w wydarzeniu i opisz je z perspektywy obserwatora lub uczestnika. W innym przypadku bazuj na doświadczeniach i obserwacjach świadków wydarzeń, w których nie miałeś możliwości uczestniczyć.
2. ZBIERANIE MATERIAŁÓW
By zacząć pisać, potrzebujesz wielu informacji. Dotarcie do nich zabiera wiele energii i czasu, zanim więc zaczniesz przeczesywać źródła, napisz na kartce fakty, które należy bezzwłocznie ustalić. To one są najistotniejsze dla reportażu. Następnie poukładaj informacje tak, aby nic ci nie umknęło. Jeżeli udało ci się dotrzeć do świadków, zapisuj każde ich słowo. Przygotuj się na takie spotkanie i jeśli to możliwe, utrwal efekty (np. na dyktafon). Będziesz mógł zawsze do nich sięgnąć.
3. KOMPOZYCJA REPORTAŻU
Choć reportaż pozostawia swobodę wyboru co do kompozycji tekstu, staraj się utrzymywać porządek w referowaniu zdarzeń. Zasugeruj się na przykład chronologią, kolejnością docierania do poszczególnych źródeł bądź postaw na logikę i spójność w zapisywaniu wypowiedzi, tak abyś czuł, że wszystko ze sobą współgra.
4. PISANIE PRACY
Przy pisaniu zwróć szczególną uwagę na charakter twojej pracy. Nie zgub reporterskiego ducha na rzecz opowiadania lub sprawozdania. Zapytasz, jak tego uniknąć? Pamiętaj, aby zakomunikować już na początku problematykę wydarzenia, następnie w rozwinięciu przedstawić wszystkie zebrane informacje, wykluczając nieścisłości lub przekłamania, negatywnie wpływające na wiarygodność twojej pracy. Jako autor powinieneś zadbać o to, aby reportaż był interesujący i jednocześnie niósł ze sobą rzetelne informacje ze sprawdzonych źródeł. Spróbuj poeksperymentować ze stylem, lecz pamiętaj, że ma on służyć w przekazaniu informacji, nie odwrotnie. Przerost formy nad treścią nie służy reportażowi. Pisząc zakończenie, postaraj się podsumować wszystkie przytoczone informacje i rozwiązać problematykę reportażu, jeśli to możliwe.
5. POPRAWKI
Postaraj się wyszukać i przeredagować fragmenty, świadczące o braku autorskiego obiektywizmu. W innym wypadku jako twórca nie będziesz przekonujący. Odbiorcy mogą odnieść wrażenie, że chcesz ich przekonać, jak było, choć w rzeczywistości jest inaczej.
W niektórych sytuacjach aż korci nas, aby dodać coś od siebie. To całkiem uzasadnione, lecz jeśli chcemy zachować autentyczność, powinniśmy zamieścić własny komentarz poza tekstem właściwym (w tym przypadku poza reportażem). Autorski komentarz to dobra okazja i przyzwoity sposób, aby podzielić się spostrzeżeniami. Czytelnik ma wtedy świadomość, że ta część zawiera perspektywę autora i nie czuje się przekonywany „na siłę”. Oczywiście, nie ma w tym twojej złej woli, że chcesz się podzielić swoją perspektywą, ale dobrze jest, gdy odbiorca ma tego świadomość.
