W obecnych czasach czytamy coraz mniej. Podstawowym naszym wytłumaczeniem jest brak wolnego czasu na oddanie się przyjemności z lektury. Jednak kurczący się czas wolny nie oznacza, że nie możemy czytać częściej i więcej. Wystarczą odpowiednie ćwiczenia, aby nasz umysł przestał w „myślach” analizować tekst, a zajął się złożeniem treści pisanej w logiczną całość z uchwyceniem sensu przekazu. Sztuka szybkiego czytania przydaje się w życiu codziennym, gdy natłok informacji z różnych źródeł jest przytłaczający, a same szybko się dezaktualizują. Szybkie czytanie ze zrozumieniem to również dobry sposób na szkolne lektury, naukę zadanego w szkole czy na studiach materiału. Czym jest szybkie czytanie?
Metody szybkiego czytania przede wszystkim uczą mózg prawidłowego odkodowania znaków pisanych, ale bez ich analizy, eliminują głoskowanie wyrazów w myślach, poprawiają koncentrację, szczególnie skupienie wzroku na tekście. Proces nauki czytania w sposób szybszy ma umożliwić oku ogarnięcie większej ilości tekstu jednocześnie.
Przeciętny człowiek w swoim polu widzenia jest w stanie uchwycić około 20 znaków graficznych, czyli dwa, trzy wyrazy równocześnie. Nie oznacza to jednak, że mózg tyle tekstu czyta na raz. Wyuczone przez lata oko oraz stosowane w nauce czytania metody czytania „po literce” a później sylabizacja sprawiają, że oko automatycznie zatrzymuje się na pojedynczym słowie lub sylabie. Automatycznie też tracimy z pola widzenia następne znaki w tekście, skupiając się dokładnie na jednym miejscu. Celem kursów nauki szybkiego czytania jest eliminacja fiksacji wzroku tylko na centralny obszar czytanego tekstu, rozszerzenie pola widzenia do szerszej perspektywy. Jak udowodniono w licznych badaniach, osoby szybko czytające, obejmujące wzrokiem większy obszar tekstu, lepiej rozumieją jego treść, są w stanie zrozumieć szerszy kontekst przekazywanych informacji.
Zdarza się, że w tekście pojawiają się wyrazy długie, wcześniej nie spotkane bądź niezrozumiałe. Podstawowym odruchem czytelnika jest regresja. Jest to powrót wzrokiem do wcześniej przeczytanego wyrazu lub nawet fragmentu zdania, co do którego ma się wątpliwości. Przy ćwiczeniu szybkiego czytania czynnik regresji, czyli powrotu, jest eliminowany. Brak przeskoków wzroku w przód i w tył znacząco poprawia szybkość i wydajność czytania, a mózg uczony jest antycypacji, czyli domyślania się znaczenia niezrozumiałego wyrazu.
W dzieciństwie, ćwicząc czytanie, każdy musiał czytać na głos. W szkołach zachęca się dzieci do głośnego czytania, jest nawet ono oceniane. Ten proces pozwala na doskonalenie artykulacji poszczególnych zdań. Jednak głośne czytanie, czyli fonetyzacja tekstu, znacząco obniża prędkość czytania. Łatwo sprawdzisz to, czytając jedną stronę książki „po cichu” ,a drugą głośno i mierząc czas czytania. Pozbycie się fonetyzacji w szybkim czytaniu jest niezwykle trudne. Polega ono na eliminacji z tego procesu ucha. Wbrew pozorom, większość osób czytających po cichu i tak czyta na głos, mimo że nic nie słychać. Automatycznie angażowana jest krtań oraz kanały słuchowe. Chociaż czyta się w ciszy to jednak automatycznie tekst pisany jest przetwarzany mimowolnie na dźwięk, który mózg musi zarejestrować, odkodować, aby zrozumieć. Sztuka polega tutaj na zmianie postrzegania liter. Wyraz powinny być odczytywane jako obraz, którego przekaz wędruje bezpośrednio do mózgu, a nie jako dźwięk, który musi przejść przez ucho.
Nie bez znaczenia pozostaje zasób naszego słownictwa oraz umiejętność skupienia uwagi na czytaniu. Znając znaczenie większości słów częściowo eliminuje się proces regresji, czyli powrotu do wyrazu, którego się nie zrozumiało. Dodatkowo nie następuje automatyczna jego sylabizacja w mózgu w celu odcyfrowania kolejności i znaczenia znaków. Umiejętność pełnej koncentracji na czytanym tekście i oczyszczenie umysłu ze wszelkich innych informacji także poprawia szybkość czytania.
Większość kursów z technik szybkiego czytania, za pomocą różnych ćwiczeń, ma na celu przede wszystkim:
- Rozszerzenie pola widzenia – ćwiczy się umiejętność panoramicznego postrzegania tekstu.
- Skrócenie czasu fiksacji oka – czyli zatrzymania wzroku na czytanym wyrazie, aby go zrozumieć, a następnie przeskoku na kolejną część tekstu.
- Eliminację fonetyzacji – wyzbycie się głośnego czytania w myślach, sylabizacji wyrazów.
- Eliminację regresji – powrotu do już przeczytanej treści
- Zwiększenie antycypacji tekstu – nauczenie mózgu domyślania się sensu z niepełnego przekazu.
- Zwiększenie koncentracji uwagi
- Umiejętność szybkiego wyszukiwania słów kluczy niezbędnych do zrozumienia całej treści.
- Zdolność do jednoczesnego tworzenia map myśli, sieci skojarzeń, podczas czytania, w celu łatwiejszego zapamiętania przeczytanego tekstu.
Przeciętny człowiek czyta około 200 słów na minutę. Jeżeli chcesz sprawdzić szybkość, czytania, wystarczy zmierzyć czas przeczytania jednej strony w książce i policzyć na niej liczbę wyrazów. Prędkość tą można zwiększyć ćwicząc szybkie czytanie w domu. Taki test można przeprowadzić również na stronie http://szybkanauka.net/test-szybkosci-czytania, gdzie automatycznie zostanie policzona prędkość czytania.
Jednym ze sposobów jest czytanie ze wskaźnikiem (np. ołówkiem), który przesuwa się po tekście. Ruch przesunięcia powinien być płynny, bez zatrzymania. W ten sposób niejako wymusza się prędkość czytania, eliminuje się zjawisko regresji. Kolejnym sposobem na zwiększenie prędkości jest zaczynanie czytania wersu od drugiego, trzeciego wyrazu i kończenie również dwa wyrazy przed końcem wersu. Takie ćwiczenie wymusza zwiększenie pola widzenia oka.
A więcej ćwiczeń do samodzielnego stosowania w domu znajdziecie w poniższym filmiku.
